जागतिक महिला दिन विशेष – महिलांच्या श्रमाचा सन्मान व हक्काचा कष्टकरी आवाज आशा कांबळे

पिंपरी, (महाराष्ट्र ब्रेकिंग न्यूज) – महिलांचा सन्मान हा केवळ शब्दांत नसून त्यांच्या हक्कांच्या प्रत्यक्ष अंमलबजावणीत असायला हवा. जागतिक महिला दिनाच्या निमित्ताने महिलांच्या कष्टांना योग्य न्याय मिळावा, या उद्देशाने अनेक क्षेत्रांत लढा दिला जातो. विशेषतः घरकामगार आणि मजूर महिलांसाठी न्याय मिळवण्याच्या लढ्यात घरकाम महिला सभा संघटनेच्या अध्यक्षा आशा कांबळे यांचे योगदान मोलाचे आहे.

सणासुदीच्या वेळी महिलांना बोनस मिळावा, तसेच त्यांना पगारी सुटीचा हक्क मिळावा, यासाठी त्यांनी डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर चौकात आंदोलन उभे केले. नुकतेच घरेलू कामगार विधेयक मंजूर झाले असले तरी त्याची अंमलबजावणी होत नाही, याकडेही त्यांनी लक्ष वेधले. महिलांनी घरकाम मंडळांतर्गत नोंदणी करून घेतल्यास त्यांना कायद्याने मिळणाऱ्या सुविधा आणि संरक्षणाचा लाभ मिळू शकेल, असे त्यांचे म्हणणे आहे.

फक्त घरकामगार महिलांसाठीच नव्हे, तर महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठीही त्यांनी विशेष प्रयत्न केले. कष्टकरी कामगार पंचायत आणि महाराष्ट्र रिक्षा पंचायत यांच्या सहकार्याने शंभर महिलांना रिक्षाचालक बनवण्याचा उपक्रम हाती घेतला. सावित्रीबाई फुले जयंतीच्या दिवशी या महिलांना परमिट आणि नवीन रिक्षांचे वाटप करण्यात आले. घटस्फोटित, विधवा किंवा एकट्या राहणाऱ्या महिलांना स्वयंरोजगार मिळावा यासाठी त्यांनी आरटीओ कार्यालयाशी समन्वय साधून त्यांना लायसन्स, परमिट आणि प्रशिक्षणाची सुविधा उपलब्ध करून दिली.

त्यांच्या नेतृत्वाखाली झालेल्या आंदोलने आणि चळवळींमध्ये दिघी, भोसरी, आकुर्डी, सांगवी, काळेवाडी या परिसरातील शेकडो महिला सहभागी झाल्या. घरकाम करणाऱ्या महिलांसाठी आठवड्यातून एक दिवस सुटी, दिवाळीनिमित्त चार दिवसांची पगारी सुटी, तसेच अतिरिक्त कामासाठी वेगळी रक्कम द्यावी, यांसाठी त्यांनी ठाम भूमिका घेतली. शासन आणि संबंधित यंत्रणांनी महिलांच्या या मागण्यांकडे लक्ष न दिल्यास मोठ्या आंदोलनाचा इशाराही त्यांनी दिला आहे.

आशा कांबळे यांचा हा लढा केवळ वेतनवाढीसाठी नाही, तर महिलांना समाजात सन्मानाने जगण्यासाठी हक्क मिळावेत, यासाठी आहे. त्यांच्या प्रयत्नांमुळे अनेक महिला सशक्त होत आहेत आणि आत्मनिर्भरतेच्या दिशेने वाटचाल करत आहेत.घरकाम करणाऱ्या महिलांचा कष्टाचा सन्मान झाला पाहिजे, त्यांच्या श्रमाला न्याय मिळाला पाहिजे—ही केवळ मागणी नाही, तर त्यासाठी संघर्ष करणाऱ्या आशा कांबळे यांची जिद्द आणि लढा हे समाजपरिवर्तनाचे प्रतीक आहेत. त्या घरकाम महिला सभा या संघटनेच्या अध्यक्षा असून, हजारो घरकामगार महिलांच्या न्याय्य हक्कांसाठी त्यांनी रस्त्यावर उतरून लढा दिला आहे.

गेल्या अनेक वर्षांपासून या महिला अत्यल्प वेतनावर काम करत आहेत. काहींना महिन्याला अवघे अडीचशे ते तीनशे रुपये मिळतात—महागाईच्या झळांत हा पगार अत्यंत तुटपुंजा आहे. त्यामुळे किमान वेतन चारशे रुपये करण्यात यावे, अशी ठाम मागणी कांबळे यांनी केली आहे. या मागणीसाठी त्यांनी काम बंद आंदोलन उभे करत, घरमालक आणि शासनाचे लक्ष वेधले.

केवळ आर्थिक मागण्या नव्हे, तर घरकामगार महिलांना सामाजिक सन्मान आणि सुरक्षितता मिळावी, त्यांचे श्रम ‘अदृश्य’ राहू नयेत, यासाठीही त्या झटत आहेत. त्यांच्या नेतृत्वामुळे हजारो महिला आपल्या हक्कांसाठी पुढे येत आहेत आणि समाजात नवा बदल घडवण्याच्या दिशेने वाटचाल करत आहेत.घरकाम करणाऱ्या महिलांना आठवड्यातून एक सुटी, दिवाळीसाठी चार दिवसांची पगारी सुटी, तसेच विशेष कामांसाठी अतिरिक्त मानधन मिळावे, या प्रमुख मागण्यांसाठी त्यांनी ठाम भूमिका घेतली. शासन आणि संबंधित यंत्रणांनी याकडे दुर्लक्ष केल्यास तीव्र आंदोलन छेडण्याचा इशाराही त्यांनी दिला.

परंतु, आशा कांबळे यांचा संघर्ष केवळ घरकामगार महिलांपुरता मर्यादित नाही. त्यांनी इतरही मजूर महिलांसाठी आवाज उठवत, त्यांना सामाजिक प्रतिष्ठा आणि न्याय मिळावा, यासाठी पुढाकार घेतला आहे. हा लढा केवळ वेतनवाढीसाठी नाही, तर महिलांना श्रमजीवी म्हणून समाजात योग्य स्थान मिळावे, त्यांच्या मेहनतीला योग्य किंमत मिळावी, आणि त्यांचे योगदान अधिक दृश्यमान व्हावे, यासाठी आहे.

त्यांच्या अथक प्रयत्नांमुळे अनेक महिला स्वतःच्या हक्कांसाठी जागरूक होत आहेत, सक्षम बनत आहेत आणि आपल्या न्याय्य स्थानासाठी पुढे सरसावत आहेत.